هزینه حمل کانتینر یکی از دغدغه‌ها در زنجیره تأمین بین‌المللی و صادرات کالا به شمار می‌رود. برای بسیاری از تاجران، این هزینه‌ها می‌تواند عاملی تعیین‌کننده در سودآوری یا حتی تداوم تجارت باشد. اما سؤال اینجاست که آیا راهی برای کاهش این هزینه‌ها وجود دارد؟

در ادامه این مقاله، با بررسی دقیق و مرحله‌به‌مرحله اجزای هزینه، نقش مسیرها، اهمیت فناوری، و اشتباهات رایج، به شما نشان می‌دهیم که چگونه می‌توان هزینه حمل کانتینر را به‌صورت واقعی و مؤثر کاهش داد.

حمل کانتینری چیست؟

حمل کانتینری یکی از رایج‌ترین روش‌های حمل و نقل دریایی در تجارت بین‌الملل است که با استفاده از کانتینرهای استاندارد، کالاها را از مبدأ به مقصد منتقل می‌کند. این شیوه حمل، به دلیل ویژگی‌هایی مثل ایمنی بالا، قابلیت حمل چند وجهی(دریایی، زمینی و ریلی) و صرفه‌جویی در زمان و هزینه، جایگاه ویژه‌ای در بین بازرگانان و شرکت‌های لجستیکی پیدا کرده است.

 هزینه حمل کانتینر از چه بخش‌هایی تشکیل می‌شود؟

هزینه حمل کانتینر از چند بخش مشخص تشکیل می‌شود که هر یک می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در مجموع هزینه نهایی داشته باشند. شناخت دقیق این اجزا به تجار کمک می‌کند تا درک بهتری از ساختار قیمتی حمل داشته باشند و مسیرهایی برای کاهش هزینه پیدا کنند.

در ادامه اجزای اصلی هزینه حمل کانتینر را مرور می‌کنیم:

• Ocean (sea) Freight (کرایه حمل دریایی): مبلغی که بابت انتقال کانتینر از بندر مبدأ تا بندر مقصد توسط شرکت کشتیرانی دریافت می‌شود.
• THC (Terminal Handling Charges): هزینه‌های بارگیری و تخلیه کانتینر در پایانه‌های بندری.
• Documentation Charges: هزینه‌های مربوط به اسناد حمل مانند صدور بارنامه و اسناد گمرکی.
• Bunker Adjustment Factor (BAF): هزینه مرتبط با نوسانات قیمت سوخت کشتی‌ها.
• Local Charges: شامل هزینه‌های داخل کشور مثل حمل تا بندر، بارگیری در انبار یا هزینه‌های گمرکی محلی.

عوامل متغیر در ساختار هزینه

هزینه حمل کانتینر تنها به نرخ‌های ثابت محدود نمی‌شود، بلکه متغیرهایی وجود دارند که بسته به شرایط زمان، مکان و وضعیت بازار، بر قیمت نهایی اثر می‌گذارند:

• فصل‌های پیک (Peak Seasons): در زمان‌هایی مانند پیش از تعطیلات سال نو یا فصل برداشت، هزینه‌ها معمولاً افزایش می‌یابد.
• وضعیت عرضه و تقاضا: وقتی ظرفیت کشتی‌ها پر است، نرخ‌ها بالا می‌رود. در زمان رکود، تخفیف‌هایی بیشتر ارائه می‌شود.
• شرایط سیاسی و محدودیت ها: گاهی مسیرهای دریایی به دلایل مختلف اقتصادی یا امنیتی، نه‌تنها گران‌تر، بلکه غیرقابل استفاده نیز می‌شوند.
• موقعیت جغرافیایی بندر مبدأ و مقصد: مسافت، شرایط جوی و زیرساخت‌های بندری می‌توانند بر هزینه‌ها تأثیر بگذارند.
• نوع کالا و حساسیت آن: حمل کالاهای خطرناک یا حساس به دما به‌دلیل نیاز به شرایط ویژه نگهداری و ایمنی معمولاً با هزینه‌های بیشتری همراه است.

تأثیر مسیر و زمان‌بندی در کاهش هزینه حمل کانتینر

یکی از عوامل موثر در مدیریت هزینه حمل کانتینر، انتخاب هوشمندانه مسیر و زمان مناسب برای حمل است. مسیرهای مختلف دریایی نه‌تنها از نظر طول و سرعت متفاوت‌اند، بلکه هزینه‌های بندری، میزان ترافیک دریایی و حتی شرایط امنیتی مسیر نیز بر نرخ نهایی اثرگذارند. در مقابل، مسیرهایی که کمتر شناخته‌شده یا کم‌تردد هستند، اگرچه ممکن است زمان حمل را افزایش دهند، اما با کاهش ریسک تأخیر و هزینه‌های بندری، به‌طور کلی به صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک می‌کنند.

حمل در فصل‌های اوج تقاضا مانند پایان سال میلادی یا قبل از تعطیلات بزرگ چین (روز ملی سالگرد تأسیس جمهوری خلق چین است. این طولانی ترین تعطیلات رسمی در چین است که به عنوان هفته طلایی شناخته می شود.) معمولاً با افزایش نرخ‌ها همراه است. اما برنامه‌ریزی برای حمل در دوره‌های کم‌تقاضا، فرصت استفاده از نرخ‌های رقابتی‌تر را فراهم می‌کند. در نهایت، هرگونه تأخیر در تحویل بار می‌تواند منجر به هزینه‌های اضافی مانند انبارداری، جریمه دیرکرد یا حتی از دست رفتن فرصت‌های فروش شود. بنابراین، انتخاب مسیر مناسب همراه با زمان‌بندی دقیق، یکی از راهبردهای مؤثر در کاهش هزینه حمل کانتینر به‌شمار می‌رود.

 استفاده بهینه از فضای کانتینر برای کاهش هزینه حمل کانتینر

در حمل کانتینری، یکی از تصمیمات مهمی که مستقیماً بر هزینه حمل کانتینر اثر می‌گذارد، انتخاب بین دو روش حمل FCL (Full Container Load) و LCL (Less than Container Load) است. شناخت دقیق این دو گزینه و همچنین بهره‌برداری بهینه از فضای کانتینر، می‌تواند به صرفه‌جویی قابل‌توجهی منجر شود.

در روش FCL، کل فضای یک کانتینر توسط یک فرستنده رزرو می‌شود. این نوع حمل برای محموله‌های حجیم، سنگین یا حساس به آسیب مناسب‌تر است. مزیت آن، کاهش ریسک آسیب‌دیدگی، سرعت بیشتر در حمل، و ساده‌تر بودن فرآیند ترخیص و بارگیری است.

در مقابل، روش LCL زمانی کاربرد دارد که حجم کالا کمتر از ظرفیت کامل یک کانتینر باشد. در این حالت، بار چند فرستنده در یک کانتینر ترکیب می‌شود. اگرچه در نگاه اول، هزینه‌ی LCL کمتر به‌نظر می‌رسد، اما باید به هزینه‌های جانبی آن مانند تفکیک بار، زمان‌بندی پیچیده‌تر و احتمال تأخیر توجه کرد. به‌همین دلیل، انتخاب بین این دو روش باید براساس نوع کالا، بودجه، حجم بار و زمان تحویل صورت گیرد. 

در مقابل، بهره‌برداری هوشمندانه از فضای داخلی کانتینر می‌تواند بدون نیاز به کاهش نرخ حمل، هزینه نهایی را به‌طور محسوسی کاهش دهد. اگر کالاها به‌صورت فشرده و اصولی چیده شوند، هزینه‌ی حمل بر واحد کالا کاهش می‌یابد. برای این منظور، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

•  طراحی بسته‌بندی هوشمند برای چیدمان منظم و مؤثر در داخل کانتینر
•  حداکثرسازی ظرفیت وزنی و حجمی بدون تجاوز از محدودیت‌های قانونی
•  استفاده از نیروی متخصص برای بارگیری حرفه‌ای و جلوگیری از فضای هدررفته
•  ترکیب بارهای کوچک با یکدیگر، امکان بهره‌برداری کامل از فضای کانتینر را فراهم می‌کند و باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود.

 اشتباهاتی که هزینه حمل کانتینر را افزایش می‌دهند

در فرایند حمل‌ونقل دریایی، بخش زیادی از هزینه‌ها نه به دلیل نرخ‌های بالا، بلکه به‌خاطر اشتباهات ساده اما تأثیرگذار ایجاد می‌شود. این خطاها معمولاً در مراحل اولیه مانند رزرو، برنامه‌ریزی، بسته‌بندی و تهیه مستندات رخ می‌دهند و می‌توانند منجر به تأخیر، هزینه‌های اضافی یا حتی خسارت شوند.

برخی از اشتباهات رایج شامل موارد زیر است:

• رزرو دیرهنگام که منجر به پرداخت نرخ‌های اضطراری یا از دست رفتن زمان مناسب حمل می‌شود.
• عدم هماهنگی با تأمین‌کننده و آماده نبودن کالا هنگام بارگیری که باعث هزینه‌های انبارداری و تأخیر می‌شود.
• انتخاب اشتباه بندر مبدأ یا مقصد که افزایش هزینه‌های حمل زمینی و اختلال در زنجیره تأمین را در پی دارد.
• بسته‌بندی غیراستاندارد یا برچسب‌گذاری ناقص که احتمال رد یا گم‌شدن بار را بالا می‌برد.
• اسناد ناقص یا اشتباه (مانند بارنامه یا کد HS نادرست) که موجب تأخیر در گمرک یا جریمه می‌شود.

نتیجه گیری 

در دنیای تجارت بین‌المللی، مدیریت صحیح هزینه حمل کانتینر نه‌تنها به معنای کاهش عددی در فاکتور نهایی است، بلکه مزیتی رقابتی برای شرکت‌ها به شمار می‌رود. همان‌طور که در این مقاله دیدیم، هزینه حمل صرفاً یک عدد نیست، بلکه نتیجه‌ مجموعه‌ای از تصمیمات هوشمندانه، برنامه‌ریزی دقیق، و همکاری با شرکای مناسب در زنجیره تأمین است.

خدمات شرکت هنزا ناو دریا در حمل و نقل کانتینری

شرکت هنزا ناو دریا (هانزا) با افتخار خدمات مشاوره‌ای و راهکارهای جامع در حوزه حمل و نقل دریایی، زمینی و هوایی ارائه می‌دهد. همچنین، در زمینه حمل و نقل دریایی نیز آماده‌ایم تا بر اساس نیازهای شما، راهکارهای مناسبی پیشنهاد کنیم. لطفاً در نظر داشته باشید که ارائه این خدمات ممکن است بسته به عواملی نظیر وضعیت‌های عملیاتی، شرایط صنعت و سایر متغیرها نسبت به زمان درخواست سرویس متفاوت باشد. بنابراین، با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه برای دریافت اطلاعات بیشتر و بررسی شرایط، لطفاً با تیم ما تماس بگیرید.